Stinkende gouwe            Chelidonium majus

Onder de vele volksnamen zijn "Helersblad" (Fries) en "Zwaluwkruid" wel de meest opvallende.
De naam Zwaluwkruid is mogelijk ontstaan omdat de eerste bloei samenvalt met de komst van de zwaluwen. Delichon, de geslachtsnaam van de huiszwaluw, is een anagram van Chelidon. Zou dit een grapje van Linnaeus zijn?
Majus is grote, cheli betekent hemel en donium is gave. De plant is dus een grote hemelse gave. Gouwe is goud en duidt op het goudgele melksap. Alchemisten probeerden met behulp van het kruid uit lood goud te maken. Omdat hij niet lekker ruikt is zijn naam Stinkende gouwe hiermee verklaard.

Groeiwijze :
Het is een overblijvende plant met een penwortel. De broze stengel staat rechtop en is vertakt. De plant groeit het liefst in de schaduw.
Het blad is licht behaard, de onderkant is lichter dan de bovenkant. De bladeren zijn diep ingesneden en zitten afwisselend aan de stengel. De bladtop bestaat uit drie lobben.
De donkergele bloemetjes staan aan het einde van de stengel in losse schermen. De plant vormt een dunne groene doosvrucht, een peultje dat van onderaf opensplijt. De zaden zijn zwart en hebben een wit aanhangsel. Het zaad wordt oa. verspreid door mieren.
Wanneer je een blaadje of de stengel doorbreekt komt er goudgeel/ oranje sap uit druppelen. Dit sap geeft vlekjes op de huid. Je kunt er leuk mee op een papiertje schrijven.
Waarschijnlijk is hij vroeger aangeplant en daarna verwilderd, je vindt hem nu overal.
De plant is lid van de Papaverfamilie of Papaveraceae. Alle leden van deze familie zoals holwortel, klaproos, duivenkervel en helmbloem hebben de alkaloïden als inhoudstoffen gemeen. Deze stoffen werken sterk in op het zenuwstelsel. Ze kunnen verdovend of juist prikkelend werken. Alkaloïden zitten in trip- en narcosemiddelen. Je moet met deze plantenfamilie goed oppassen, je kunt er beter niet zomaar een lekker theetje van zetten.

De geschiedenis van Stinkende gouwe:
Het kleurige sap lijkt op de gele gal, volgens de signatuurleer duidt dit op  werking op de lever. Het behaarde blad is een aanwijzing dat het kruid ook iets voor de huid kan betekenen. Het ingetrokken blad zegt iets over de ontkrampende werking. Vanaf de middeleeuwen is het door de eeuwen heen een bekend middel tegen wratten. Als je het in de ogen druppelde, zo dacht men, zou het oogkwalen verhelpen. Clusius, een Nederlandse botanist, dacht dat het sap zweertjes sneller liet genezen. Plinius ( 23 n.Chr.) gebruikte het als lever- en galmiddel.
Een Christelijke legende vertelt dat de stinkende gouwe zou zijn ontsproten aan het bloed van de slang uit het paradijs. Sindsdien dient hij als voedsel voor de duivel.

De geneeskrachtige werking:
De wortel bevat de meeste werkzame stoffen. Hiervan wordt een oertinctuur gemaakt.
Inwendig mag je de tinctuur alleen in een homeopatische verdunning gebruiken!! Vanaf D3!!
Dan is het bruikbaar bij allerlei leverklachten, het stimuleert de produktie van gal en alvleesklier sappen. Het versterkt de lever en werkt ontkrampend en regulerend bij maag- en darmkrampen. Ook bij psychische stress wordt het gebruikt.
Van de bovengrondse delen kun je een aftreksel maken, zoals je thee zet (NIET DRINKEN), het smaakt erg bitter en scherp als sambal. Je maakt een watje vochtig met deze "thee" en legt het als compres op de gesloten ogen. Het geeft verlichting bij tranende en branderige ogen.
Uitwendig kun je het verse plantensap gebruiken om wratten en likdoorns te bestrijden. Het melksap bevat een tumorremmende stof die ook op dit soort woekeringetjes een gunstig effekt heeft. De wrat aanstippen met het sap, een pleister erop en lekker laten inwerken. Dit herhaal je 2x per dag gedurende 14 dagen.
Omdat niet iedereen weet wat een homeopatische verdunning is volgt hier een korte uitleg. Een oertinctuur is een aftreksel van plantendelen in alcohol. Een homeopatische verdunning maken gaat als volgt: je neemt 1 deel oertinctuur en 9 delen alcohol = samen 10 delen. Dit schud je 10 x en dan heb je een D1 verdunning. Dit kun je herhalen: je neemt 1 deel van die D1 oplossing plus 9 delen alcohol = samen weer 10 gelijke delen en dat schud je vervolgens weer 10 keer, dan heb je een D2 verdunning. Als je dezelfde stap nog een keer herhaalt heb je de D3 verdunning. Mocht je geïnteresseerd zijn in deze materie: koop zo'n  D3 verdunning in de winkel of ga op een cursus, ga niet zomaar zelf aan de slag!

Fijne feestdagen en een héél gezond 2012!! Gien van den Heuvel